رسالت رشته علوم آزمايشگاهي : رسالت اصلي نظام آموزشي و دانشگاه ها، تربيت نيروي انساني لازم براي ارتقاي كيفيت در آموزش مي باشد. در اين راستا آموزش علوم پزشكي يكي از مهمترين دغدغه هاي صاحب نظران اين حوزه مي باشد. اخيرا صاحب نظران و متخصصين بر دستاوردهاي برنامه هاي آموزشي اجرا شده بسيارتاكيد دارند. رسالت اين دوره تربيت نيروهاي انساني توانمند و با رفتار حرفه اي جهت عملكرد موثر در طيف وسيعي از خدمات آزمايشگاهي است. در اين دوره، تعليمات عمومي و اختصاصي لازم به دانشجويان داده مي شود تا علاوه بر درك كافي از انسان، فرهنگ حاكم بر آن و محيط اطرافش ، از عهده انجام آزمايشات اوليه و معمول در آزمايشگاه هاي بهداشتي و باليني برآيند. رسالت اين رشته دستيابي به تربيت نيروي انساني توانمند، مسئوليت پذير با دانش كافي و مهارت در رشته علوم آزمايشگاهي در مقاطع كارشناسي و بالاتر، ارايه خدمات تشخيصي علمي، مشاوره اي در زمينه بيماري ها يي كه تشخيص قطعي آن با آزمايشگاه است، ايجاد نگرش حرفه اي شامل اخلاق حرفه اي، مسئوليت پذيري، علاقه و انگيزه كاري در دانش آموختگان ، تربيت نيرويي كارآمد و توانمند در شرايط بحران و اضطراري در كشور است.
ما بر این باوریم که دانش آموختگان این رشته باید با استفاده از دانش و مهارت های روزآمد در زمینه علوم آزمایشگاهی به گونه ای تربیت شوند که بتوانند به عنوان یکی از نقاط تماس مردم با نظام مراقبت سلامت ایفای نقش نمایند. دانش آموختگان این برنامه باید بتوانند نقش حرفه ای خود را یا از طریق ارائه مستقیم و مطلوب خدمات به بیماران و یا از طریق هماهنگ سازی خدمات با سایر ارائه کنندگان خدمات و به فراخور نیازهای سلامت و منابع موجود در جامعه ایفا نمایند و از این طریق به تحقق نظام ارائه خدمات ادغام یافته کمک نمایند. مراقبت ارائه شده توسط این افراد بدون در نظر گرفتن سن، جنس، نژاد و یا سطح فرهنگی و اجتماعی و با در نظر گرفتن پیش زمینه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و روانشناختی بیماران بوده و باید در حد امکان مداوم، همه جانبه و فراگیر در جهت ارتقا سلامتآحاد جامعه باشد. همچنین این دانشجویان باید به گونه ای تربیت شوند که بتوانند به شناسایی مشکلات جامعه که فراتر از مشکلات افراد مراجعه کننده و تقاضای خدمات سلامت است، بپردازند و با آگاهی و درک صحیح از رفتارهای مرتبط با سلامت در جامعه نقش موثرتری در حمایت از چالش ها و حرکت های اجتماعی ایفا کنند. ما بر این باوریم که دانش آموختگان این رشته افرادی مسئولیت پذیر، دلسوز، انسان دوست و خود توانمند ساز بوده و در ارتقای سلامت جامعه با تمام جدیت و متعهدانه فعالیت می نمایند. ما برآنیم که دوره علوم آزمایشگاهی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد ، ضمن پایبندی و تأکید به رسالت و اهداف کوریکولوم مصوب رشته، با در نظر گرفتن نقش ها و توانمندی های مصوب برای دانش آموختگان علوم آزمایشگاهی ، نیازهای سلامت جامعه، سیاست های کلی نظام ارائه خدمات سلامت، نقشه جامع علمی سلامت، رعایت اصول عدالت آموزشی و با داشتن مراکز آموزشی درمانی مجهز و اساتید مجرب و با انگیزه و با بهره گیری از اصول آموزش علوم آزمایشگاهی، گام های موثری را دراجرا و ارزشیابی نحوه اجرای برنامه و توانمندی دانش آموختگان در راستای تحقق وظایف مربوطه از جمله آموزش و تربیت نیروهای علوم آزمایشگاهی کارآمد، مسئولیت پذیر، دلسوز، انسان دوست و خودتوانمندساز با استفاده از جدیدترین شیوه های تدریس منطبق بر استانداردهای نوین حوزه علوم آزمایشگاهی با تخصیص بهینه امکانات، تجهیزات و منابع و دستاوردهای نوین حوزه علوم آزمایشگاهی، برای اطمینان از تداوم خدمات سلامت برای کلیه آحاد جامعه، برداریم.
ارزش هاي محوري(Values) مقطع کارشناسی علوم آزمایشگاهی: از ارزش های محوری مورد توجه، رعايت اصل شايسته سالاري و مسئوليت پذيري، پايبندي به اخلاق حرفه اي وحفظ كرامت انساني، نهادينه كردن روحيه خلاقيت و نوآوري علمي در دانشجويان، آزادي در نظريه پردازي علمي در گروه و در كلاس ها، پاسخگويي به نيازهاي علمي دانشجويان و جامعه آزمايشگاهي كشور، ارتقاء مستمر كيفيت آموزش و تلاش مستمر در دانش افزايي اعضاي گروه ، ارتباط مستمر و توسعه همكاري با دانش آموختگان رشته، توسعه همكاري هاي علمي- پژوهشي با سايردانشكده ها و مراكز تحقيقاتي داخل يا خارج از كشور است.
اهداف دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی:
الف) هدف کلی برنامه دوره علوم آزمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی گناباد، در چهارچوب ارزش های حاکم بر برنامه و در راستای رسالت و اهداف دانشکده پیراپزشکی که آموزش، پژوهش و ارائه خدمات سلامت است می باشد. این برنامه در جهت تأمین و ارتقاء سلامت آحاد جامعه است و به صورت کلی با تربیت افرادی توانمند و متعهد به سلامت جامعه که قادر باشند به عنوان کارشناس آزمایشگاه با ارائه ی خدمات درمانی، پیشگیری، آموزشی، مشاوره ای، مدیریتی، در زمینه ی سلامت فرد، خانواده و جامعه انجام وظیفه نمایند ، تحقق می یابد
ب) اهداف کوتاه مدت دوره علوم آزمایشگاهی شامل تدوین رسالت و اهداف دوره ، توسعه انطباق پذیری دانشجویان علوم آزمایشگاهی با زیرساختارهای آموزشی دانشکده ، توسعه روش های نوین تدریس در فرایند یاددهی و یادگیری ، گسترش روشهای ارزشیابی استاندارد در فرایند یاددهی( لاگ بوک( ارتقاء توانمندسازی اساتید در بعد آموزش علوم آزمایشگاهی ، ترویج استفاده از توانایی های بالقوه و بالفعل دانشجویان در فرایندهای آموزشی ، بهبود زیرساخت های آموزش مجازی، ارتقاء توانمندسازی اساتید در بعد آموزش مجازی( تدریس و ارزشیابی( برخورداری از ظرفیت انجمن های علمی و کمیته های مختلف دانشجویی ، بهبود انطباق برنامه ها و دستورالعمل های آموزشی با روش های اجرایی ، ترویج آگاهی دانشجویان علوم آزمایشگاهی محقق محور ، تشویق و ترغیب دانشجویان برای عضویت در کمیته های تحقیقاتی دانشجویی ، ترویج اخلاق حرفه ای علوم آزمایشگاهی در راستای ارائه خدمات علوم آزمایشگاهی به جامعه به نحوی که ارتباط مناسب با بیمار برقرار کرده و توانایی شناسایی مشکل بیمار را داشته باشد و بتواند تشخیص افتراقی مناسب را مطرح سازد. همچنین تصمیم گیری مناسب در آزمایشگاه جهت تشخیص بیماریهای مختلف را داشته باشد و بتواند آزمایشات مربوط به بیماری ها را مبتنی بر شواهد تشخیص دهد، توانایی عملکرد بین حرفه ای داشته و با سایر تخصص های علوم آزمایشگاهی جهت ارائه بهترین تشخیص به بیماران همکاری نماید . به نقش پیشگیری جهت کاهش بروز بیماریها در سطح جامعه آشنا شده و به آن اعتقاد داشته باشد. جهت انجام پژوهش در زمینه های مختلف مربوط به حرفه با نظام سلامت مشارکت و همکاری نماید. جهت انتشار بکارگیری نتایج پژوهش با سایر اعضا تیم علوم آزمایشگاهی همکاری نماید. نتایج پژوهش های انجام شده را جهت استفاده به همکاران بالینی ارائه نماید.
ج) اهداف بلند مدت شامل تربیت کارشناسان علوم آزمایشگاهی با بینش سلامت محور در زندگی حرفه ای ، تربیت کارشناسان علوم آزمایشگاهی برخوردار از دانش روز علوم آزمایشگاهی و توانمند در استفاده از بهترین شواهد در تصمیم گیری ، تربیت کارشناسان علوم آزمایشگاهی که مبانی اخلاق حرفه ای را در عملکرد خود رعایت نمایند ، تربیت کارشناسان علوم آزمایشگاهی توانمند در استفاده از فناوری مناسب ، تربیت کارشناسان علوم آزمایشگاهی توانمند در تفکر انتقادی و خلاقیت، تربیت کارشناسان علوم آزمایشگاهی توانمند در ارائه خدمات پیشگیرانه در حوزه سلامت، تربیت کارشناسان علوم آزمایشگاهی که از کارآمدی بالینی در تشخیص بیماری ها برخودار باشند ، تربیت کارشناسان علوم آزمایشگاهی که دارای مهارت های تصمیم گیری و استدلال باشند، تربیت کارشناسان علوم آزمایشگاهی که توانمندی مدیریت و رهبری اثر بخش آزمایشگاه را داشته باشند، تربیت کارشناسان علوم آزمایشگاهی که توانمندی خود آموزی و یادگیری مادام العمر را داشته باشند، تربیت کارشناسان علوم آزمایشگاهی که توانمندی پژوهش بر اساس نیازهای سلامت و توانایی رهبری علمی نظام آموزش علوم آزمایشگاهی را در جهت افزایش کیفیت آموزش را داشته و توانایی سازماندهی و اجرای پژوهشهای آموزشی به منظور شناسایی و رفع مشکالت را دارا باشند.
اهداف آموزشي مقطع کارشناسی علوم آزمایشگاهی: دانشجويان مقطع كارشناسي علوم آزمايشگاهي با فراگيري دروس عمومي و اختصاصي به صورت نظري وعملي در دانشكده و دوره هاي كارآموزي در بيمارستان و مراکز بهداشتی- درمانی، قادر به درك كافي از انسان، فرهنگ حاكم بر جامعه و محيط اطراف بوده، احاطه كامل برانجام آزمايشات معمول و اختصاصي و بكارگيري روش هاي كنترل كيفي در آزمايشگاه هاي باليني هستند ومهارت كافي براي تطبيق خود با تكنولوژي روز را داشته و از توانايي لازم در انجام آزمايشات گوناگون به روش هاي نوين آزمايشگاهي و به كارگيري سيستم هاي الكترونيكي برخوردار می باشند. این افراد، در تعالي بهداشت و حفظ سلامتي و رضايتمندي بيمار كوشا بوده و به اولويت ها و فوريت هاي درماني توجه خاص دارند.
اهداف پژوهشي مقطع کارشناسی علوم آزمایشگاهی: این اهداف شامل آشنايي دانشجويان با نحوه نوشتن پروپزال طرح تحقيقاتي و انجام آن، همكاري دانشجويان با اساتيد در انجام طرح هاي تحقيقاتي ، انجام طرح هاي مرتبط با صنعت و جامعه می باشند.
اولویت های گروه علوم آزمایشگاهی:
تربیت نیروهای توانمند در رشته کارشناسی علوم آزمایشگاهی، انجام پژوهش و تحقیقات در شاخه های مختلف علوم آزمایشگاهی، استفاده از افراد متخصص جهت انجام پژوهش در گروه، ایجاد دوره های تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد و سپس دکتری، ارتقاء مستمر و رضایت مندی اعضاء هیأت علمی، بازنگری چارت سازمانی گروه علوم آزمایشگاهی، کمک به ارتقاء مرتبه اعضاء هیأت علمی گروه، ایجاد فضاهای آموزشی و آزمایشگاهی مورد نیاز گروه.
وظايف و توانمندي هاي گروه علوم آزمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی گناباد: هم اکنون، گروه علوم آزمايشگاهي در راستاي تحقق تربيت نيروي كارشناس آزمايشگاه كارآمد و توانمند داراي9 عضو هيئت علمي، 2 كارشناس ارشد مربي باليني و 5 كارشناس آزمايشگاه مي باشد. اعضاي گروه علاوه بر آموزش واحدهاي تئوري و عملي، مشاوره تحصيلي و فردي دانشجويان را نيز در غالب استاد مشاور برعهده دارند.
عملکرد گروه علوم آزمايشگاهي دانشگاه:
برگزاري جلسات ماهانه و منظم در گروه، ارتقاي فرايندهاي آموزشي گروه در جهت به روز رساني كيفيت آموزش متناسب با استانداردهاي تعريف شده ، توليد محتواي آموزشي و ارتقاي آموزش مجازي ، تهيه لاگ بوكهاي كارآموزي بر اساس سرفصل جديد، ارتقاء سطح دانش و مهارت هاي فردي دانش آموختگان اين رشته و يا شاغلين آزمايشگاه هاي تشخيص طبي از طريق برگزاري دوره هاي آموزش مداوم و دوره هاي كوتاه مدت مهارتي در رشته هاي علوم آزمايشگاهي ، بازدید های دوره ای و مستمر از آزمایشگاه ها آموزشی و محل کارآموزی ها ی دانشجویان، تخصیص و استفاده از خدمات اعضای محترم هیات علمی و کارشناسان زبده در آموزش بالینی دانشجویان، فعال نمودن کارآموزی در عرصه دانشجویان در نوبت کاری صبح و عصر، برگزاري كارگاههاي مرتبط با همکاری انجمن علمی علوم آزمایشگاهی، اجراي استانداردهاي لازم آزمايشگاهي جهت تضمين كيفيت و ايمني در آزمايشگاههاي گروه، به روز كردن سايت گروه جهت ارائه اطلاعات كافي به كاربران، تجهيز آزمايشگاه هاي دانشكده، ارائه خدمات آزمايشگاهي به پژوهشگران دانشگاه و خارج دانشگاه، تلاش در جهت ارتباط مستمر با دانش آموختگان رشته علوم آزمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی گناباد.
ادامه تحصیل دانش آموختگان رشته علوم آزمایشگاهی: افرادی که در مقطع کارشناسی علوم آزمایشگاهی دانش آموخته می‌شوند برای ادامه تحصیل در کارشناسی ارشد در گرایش های بیو شیمی بالینی، خون شناسی، انگل شناسی، میکروب شناسی و ویروس شناسی، قارچ شناسی، ژنتیک انسانی، بیوتکنولوژی، فیزیولوژی، ایمونولوژی شناسی، فیزیک پزشکی و سایر رشته های مربوطه مجوز ادامه تحصیل را دارند. همچنین بعد از کارشناسی ارشد می توانند با شرکت در آزمون دکترا در مقطع دکترا نیز ادامه تحصیل دهند. هم اکنون جهت راه اندازی دوباره دوره دکتری حرفه ای علوم آزمایشگاهی تلاش زیادی می شود.
دانش آموختگان مقطع دکتری علوم آزمایشگاهی، اجازه راه‌اندازی آزمایشگاه در گرایش تخصصی خودشان را دارند. بنابراین افرادی که قصد تاسیس آزمایشگاه دارند باید در یکی از رشته های پاتولوژی و علوم آزمایشگاهی مدرک دکتری حرفه‌ای را داشته باشند.
بازار کار دانش آموختگان رشته علوم آزمایشگاهی: با توجه به توسعه و اهمیت بهداشت و تشخیص بیماریها، بیشتر گرایش‌های این رشته بازار کار مناسبی دارند و اغلب فارغ‌التحصیلان این رشته به راحتی وارد بازار کار خواهند شد. رشته علوم آزمایشگاهی نیز مانند بیشتر رشته های گروه علوم پزشکی بازار کار مناسبی دارد و فردی که این رشته را تحصیل می کند می تواند به اشتغال در آزمایشگاه های تشخیص طبی بیمارستانها و مراکز بهداشتی – درمانی و همچنین انستیتوها و مراکز تحقیقاتی و آموزشی ، کارخانه‌های تولید وسایل و مواد آزمایشگاهی ، شرکت های پخش فراورده‌های بیولوژیکی و آزمایشگاهی، پزشکی قانونی، سازمان انتقال خون و .... امیدوار باشد. دانش آموخته این رشته همچنین می‌تواند در سایر بخش‌های آزمایشگاه‌های غیر پزشکی مانند آزمایشگاه‌های صنایع غذایی، دارویی و یا صنعتی و کارخانه ای مشغول به کارشود .
برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن نام می‌برند. مهارت‌های نرم : (Soft skills) مجموعه مهارت‌هایی است که در تمامی حرفه‌ها قابل پیاده سازی و کاربردی است. این مهارت‌ها، ترکیبی از مهارت‌های تفکر انتقادی، حل مسئله، صحبت در جمع، نگارش‌حرفه‌ای، کار گروهی، سواد رسانه، رهبری، نگرش حرفه‌ای، وجدان کاری، مدیریت شغلی، و مطالعات فرهنگی است. مهارت‌های نرم، دقیقا متضاد مهارت‌های سخت است که مختص هر حرفه و شغل است. پس از اتمام دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی فرد مجاز به شرکت در رشته‌هایی مانند بیوشیمی بالینی، خون‌شناسی، ایمنی‌شناسی، میکروب‌شناسی، قارچ‌شناسی، باکتری‌شناسی، ژنتیک انسانی، انگل‌شناسی، سم‌شناسی، ویروس‌شناسی برای مقطع کارشناسی ارشد خواهد بود که برخی فقط توسط وزارت بهداشت و برخی توسط هر دو وزارت بهداشت و وزارت علوم ارائه می‌شوند.
باید توجه کرد که این مقطع رشته، بیشتر به جنبه تشخیصی تکیه دارد و کمتر با بیمار برخورد پیدا می کند. دانش آموختگان مقاطع بالاتر از کارشناسی امکان تدریس در دانشگاه های علوم پزشکی را هم دارند. امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکتری با گرایش های بیوشیمی، انگل شناسی، سم شناسی، دارو شناسی، بیوشیمی، باکتری شناسی، ایمنی شناسی، باکتری شناسی، میکروب شناسی وهماتولوژی وجود دارد.
دانش آموختگان مقطع دکترا امکان راه اندازی آزمایشگاه در گرایش خود را دارند. درباره تأسیس آزمایشگاه تشخیص پزشکی باید گفت که در حال حاضر بر اساس مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کسانی حق تأسیس آزمایشگاه تشخیص پزشکی دارند که در یکی از رشته های پاتولوژی یا علوم آزمایشگاهی دارای درجه دکترای حرفه ای باشند. کسانی که دارای تخصص پاتولوژی هستند افرادی هستند که دارای درجه دکترای حرفه ای پزشکی هستند. افراد دیگر که دارای درجه دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاهی یا آزمایشگاه بالینی هستند، افرادی هستند که در رشته علوم آزمایشگاهی مدرک دکترای حرفه ای گرفته اند. البته دارندگان مدرک تخصص تک رشته در هر کدام از رشته های تخصصی آزمایشگاه اجازه تأسیس آزمایشگاه در حیطه تخصصی خود را دارند. این رشته از نظر کاربرد و بازار کار، یکی از رشته های خوب گروه پزشکی است. زیرا با توجه به توسعه و اهمیت امر بهداشت و زمینه مناسب کاری، اغلب فارغ التحصیلان این رشته به راحتی وارد بازار کار می شوند.
وظايف حرفه اي دانش آموختگان رشته علوم آزمايشگاهي: دانش آموختگان دوره كارشناسي رشته علوم آزمايشگاهي علاوه بر رشد شخصيتي و تفكر علمي كه طي دوره آموزش كسب نموده اند قادر خواهند بود آزمايشات باليني و خدمات آزمايشگاهي را با استفاده از انواع تجهيزات، كيت ها و روش هاي مختلف آزمايشگاهي و تكنيك هاي رايج ( در حوزه هاي مختلف علوم آزمايشگاهي شامل بيوشيمي، بانك خون، باكتري شناسي، ويروس شناسي، قارچ شناسي، انگل شناسي، ايمني شناسي) در مراكز تابعه ، انجام دهند. بنابراين هدف از تربيت كارشناسان علوم آزمايشگاهي ، تامين نيروي كارشناسي لازم براي آزمايشگاه ها تشخيص طبي بيمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی، مراكز تحقيقاتي و آموزشي، آزمايشگاه هاي پزشكي قانوني و..... می باشد.
